Matukio 5 yakukumbukwa na kutikisa zaidi 2025

 

KILA mwaka mpya unapoanza, nuru mpya huchomoza ikiashiria mwanzo wa safari ya matumaini kwa siku 365 ikisheheni malengo na ndoto zinazotarajiwa kutimizwa.

Licha ya ndoto na malengo hayo, kila siku, wiki na mwezi hugubikwa na matukio yanayoacha alama na kumbukumbu zisizofutika zinazoweza kuleta furaha au huzuni.

Hivyo hivyo, mwaka 2025 unaweza ukawa ni mwaka usiosahaulika kwa Taifa la Tanzania kutokana na matukio ambayo yametikisa na kuacha historia kwa Watanzania walio wengi.

MwanaHALISI TV, imefanya upembuzi yakinifu na kuainisha matukio yaliyotikisa zaidi nchini Tanzania mwaka 2025 kwa kuzingatia athari, na mapokeo katika jamii, yapo ambayo yametokea kwa mara ya kwanza huku mengine yakijirudia.

1.Kesi ya uhaini ya Tundu Lissu

Moja kati ya matukio yanayoambatana na hekaheka za kisiasa nchini ni kesi ya uhaini inayomkabili Mwenyekiti wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema), Tundu Lissu.

Lissu alikamatwa na Jeshi la Polisi, tarehe 9 Aprili 2025 alipokuwa katika mkutano wa kisiasa wa chama chake mkoani Ruvuma na kwa mara ya kwanza alifikishwa mahakamani katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam 10 Aprili 2025 na kusomewa mashitaka yake.

Kwa wengi, kukamatwa kwa Lissu halikuwa tu habari ya siku moja, bali ni sura ya kihistoria itakayobaki ikitajwa katika mijadala ya siasa za Tanzania kwa miaka mingi ijayo.

Kukamatwa kwa Lissu na kufunguliwa mashitaka ya uhaini kumegeuka kuwa moja ya masuala yanayochochea mjadala mpana wa kisiasa, kisheria na kijamii, ikivuka mipaka ya vyumba vya mahakama na kuingia moja kwa moja katika mioyo na fikra za Watanzania wengi.

Tundu Lissu, ambaye kwa muda mrefu amekuwa sura na sauti ya upinzani mkali, amefanya kesi hiyo inayomkabili kubeba taswira pana ya uhusiano kati ya Serikali na vyama vya upinzani nchini na kuleta mvutano mkubwa wa kisiasa uliogusa misingi ya demokrasia, uhuru wa kisiasa na haki za kiraia.

Mpaka kufikia hii leo tarehe 30 Desemba 2025 Mwenyekiti huyo wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema), Tundu Antipas Lissu ametimiza siku 265 akiwa gerezani kwa kesi ya uhaini.

2.Vifo vya watu mashuhuri

Mwaka 2025 pia uliingia katika historia ya Tanzania kama mwaka wa majonzi, kufuatia vifo vya watu mashuhuri waliokuwa na mchango mkubwa katika siasa na utumishi wa umma.

Miongoni mwa vifo vilivyotikisa nchi ni kuondoka kwa Cleopa David Msuya, mmoja wa vigogo wa uchumi na siasa nchini Tanzania. Msuya aliyefariki tarehe 7 Mei 2025, alikumbukwa kama kiongozi mtulivu, mwenye busara na mchango mkubwa katika kujenga misingi ya kiuchumi ya Taifa, hususan kupitia nafasi yake ya Waziri wa Fedha na Waziri Mkuu katika vipindi tofauti vya uongozi wa nchi.

Miezi michache baadae Tanzania ikapoteza tena kiongozi mashuhuri ambaye alikuwa Spika wa Bunge la Tanzania, Job Ndugai kilichotokea tarehe 6 Agosti 2025, kifo cha Ndugai kilipokelewa kwa mshtuko mkubwa.

Tarehe 11 Desemba 2025 haitasahaulika kwa wananchi wa jimbo la Peramiho na taifa kwa ujumla kwa kumpoteza mbunge mkongwe wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Jenista Mhagama ambaye alifariki kutokana na maradhi ya moyo akiacha pengo kubwa bungeni, Serikalini na kwa wana Peramiho ambao tayari walimpa nafasi ya kuwaongoza kwa miaka mitano ijayo.
3.Tume ya Uchunguzi wa matukio ya Oktoba 29 2025
Tarehe 20 Novemba 2025, ni siku ambayo Rais Samia, aliipa tume jukumu la kuchunguza mauaji ya ‘Oktoba 29’.

Miongoni mwa matukio yaliyoacha alama kubwa katika historia ya Tanzania mwaka 2025 ni uamuzi wa Rais Samia Suluhu Hassan, kuipa rasmi tume maalum jukumu la kuchunguza matukio ya mauaji na uvunjifu wa amani yaliyotokea wakati na baada ya uchaguzi mkuu wa tarehe 29 Oktoba 2025.

Hatua hiyo ilichukuliwa 20 Novemba 2025 jijini Dodoma, wakati Rais Samia alipozindua tume ya uchunguzi na kuikabidhi dhamana nzito ya kubaini ukweli wa kilichotokea, nani alihusika, na nini kifanyike ili haki ipatikane. Uamuzi huo ulitekelezwa siku tano tu baada ya Rais kutoa ahadi hiyo Bungeni 14 Novemba 2025, katika hotuba yake ya kwanza ya awamu ya pili ya uongozi wake.

Kwa wengi, tukio hili halikuwa la kawaida. Lilionekana kama jaribio la Serikali kukabiliana moja kwa moja na kumbukumbu chungu za Oktoba 29, siku ambayo iligeuka kutoka zoezi la kidemokrasia hadi ukurasa wa majonzi kwa baadhi ya familia.

Ndiyo maana, kwa mujibu wa wachambuzi wa siasa na sauti za mitandaoni, 20 Novemba 2025 imeandikwa kama moja ya siku zisizosahaulika siku ambayo dola ililazimika kusimama, kusikiliza na kuahidi kutafuta ukweli.

Kwa namna yoyote itakavyohitimishwa, uamuzi wa Rais Samia kuipa tume hiyo jukumu umebaki kuwa alama ya kisiasa na kihistoria, na sehemu ya simulizi kubwa ya matukio yaliyotikisa Tanzania mwaka 2025.

4.Tatizo la upatikanaji wa maji Dar es Salaam na mikoani

Changamoto ya maji Dar es Salaam na mikoa kadhaa iliingia kwenye orodha ya matukio yaliyotikisa mwaka kama ifuatavyo:

Mwanzoni mwa 2025 (Januari–Februari): Dalili za uhaba wa maji zilianza kujitokeza Dar es Salaam na baadhi ya mikoa, zikihusishwa na kupungua kwa vyanzo vya maji, mabadiliko ya tabianchi, pamoja na ongezeko la mahitaji ya maji mijini.

Machi–Aprili 2025: Tatizo liliongezeka na kuwa wazi zaidi baada ya DAWASA na mamlaka za maji mikoani kutangaza ratiba za mgao wa maji, hali iliyosababisha malalamiko ya wananchi na mjadala mpana mitandaoni na bungeni.

Mei–Juni 2025: Serikali iliingilia kati kwa hatua za dharura, ikiwemo matengenezo ya miundombinu, kuongeza uzalishaji wa maji katika vituo vikubwa, na usambazaji wa maji kwa magari katika maeneo yaliyoathirika zaidi.

Nusu ya pili ya 2025: Serikali ilitangaza rasmi kuwa hali ya upatikanaji wa maji imeimarika na tatizo kubwa la uhaba limekwisha, huku ikisisitiza kuwa hatua zilizochukuliwa ni za muda mfupi na mrefu ili kuzuia kurudi kwa tatizo hilo.

Kwa muktadha huo, changamoto ya maji ya 2025 inakumbukwa kama tukio lililoonesha udhaifu wa miundombinu ya maji, lakini pia uwezo wa Serikali kuchukua hatua za haraka, na hivyo kuingia kwenye orodha ya matukio yasiyosahaulika ya mwaka 2025 nchini Tanzania.

5.Ithibati kwa Waandishi wa Habari (2025)

Mwaka 2025 uliingia kwenye kumbukizi pale mjadala wa ithibati (accreditation) kwa waandishi wa habari ulipochukua nafasi kubwa nchini. Serikali na taasisi husika zilisisitiza umuhimu wa waandishi kuwa na ithibati halali ili kuendelea kufanya kazi rasmi, kuhudhuria matukio ya kitaifa na kupata taarifa.

Hatua hiyo ililenga kuimarisha weledi, uwajibikaji na usalama wa habari, huku ikizua mjadala mpana kuhusu uhuru wa vyombo vya habari, nafasi ya waandishi huru, na mustakabali wa uandishi wa habari katika enzi ya kidijitali. Tukio hili likabaki kuwa moja ya matukio yasiyosahaulika ya 2025 kwenye tasnia ya habari.

Tukio la Ithibati kwa Waandishi na Kuangushwa kwa Waandishi Wakongwe (2025)

Mwaka 2025 uliingia kwenye historia ya tasnia ya habari pale zoezi la ithibati kwa waandishi wa habari liliposababisha mtikisiko mkubwa. Lengo likiwa ni kusafisha na kurasimisha taaluma, utekelezaji wake uliwaacha wengi na maswali, hasa baada ya waandishi wakongwe, waliotumikia tasnia kwa miaka mingi, kupigwa chini kwa kile kilichoelezwa kuwa kukosa sifa za kimaandishi au kitaaluma.

Hatua hiyo ilizua mjadala mzito: je, uzoefu na mchango wa muda mrefu vina uzito gani dhidi ya vyeti na vigezo vipya? Wapo waliounga mkono wakisema ithibati inalinda taaluma na ubora wa habari, huku wengine wakiona ni kudharau historia na mchango wa waandishi waliobeba tasnia kabla ya mfumo wa sasa.

Mjadala huu ukawa ishara ya mgongano kati ya uandishi wa kizazi cha zamani na mabadiliko ya mifumo ya kisasa, na kuifanya 2025 ikumbukwe kama mwaka uliobadilisha mwelekeo wa uandishi wa habari nchini.

About The Author